Παρασκευή 6 Απριλίου 2012


ΟΜΗΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ


Ένα μεγάλο ερώτημα που έχει προκύψει ανά τους αιώνες είναι για την πραγματική πατρίδα του Οδυσσέα, το Θιάκι. Μέχρι νεοτέρας, πίστευαν ότι το Θιάκι ήταν η σημερινή Ιθάκη για προφανείς λόγους. Τελευταία, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η ομηρική Ιθάκη ήταν μέρος της σημερινής Κεφαλονιάς, στην χερσόνησο της Παλλικής(Ληξούρι) μιας και την περίοδο που χρονολογείται ο Τρωικός πόλεμος η συγκεκριμένη χερσόνησος ήταν ξεχωριστό νησί από την υπόλοιπη Κεφαλονιά και ενώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου μετά από έντονους σεισμούς. Άλλοι ερευνητές δίνουν ως πιθανή τοποθεσία την Λευκάδα και άλλοι την Κέρκυρα. Οι πιο <<τολμηροί>> την τοποθετούν μακριά από τα ελληνικά σύνορα σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Τι πληροφορίες δίνει όμως ο μεγάλος ποιητής μέσα από το αριστούργημα του?



<<Και κατοικώ στο λιόλουστο το Θιάκι, που έχει απάνω το Νήριτο, τρανό βουνό που σείει ψηλά τα φύλλα, κι ολόγυρα πολλά νησιά το ένα κοντά είναι στο άλλο, η Σάμη και το Δουλιχιό, κι η Ζάκυνθος η δεντράτη. Ετούτη χάμω απλώνεται στα πέλαγα της Δύσης, τα άλλα νησιά είναι ξέχωρα στο ανάβλεμμα του ήλιου, Πέτρες γεμάτο, μα καλούς λεβέντες βγάζει>>   ραψωδία Ι

Ο Όμηρος μας πληροφορεί ότι το νησί του είναι ορεινό, όχι γόνιμο, και έχει και ένα ψηλό βουνό, τον Νήριτο. Επίσης, πρέπει να είναι το πιο δυτικό, τουλάχιστον σε μία συστοιχία νησιών ή να μην έχει άλλο νησί δυτικά. Αυτό μας επιβεβαιώνεται και από το όταν επέστρεφε ο Οδυσσέας από το νησί του Αιόλου ταξίδευε με δυτικό άνεμο(ζέφυρο) , είδε από μακριά το νησί του με το τρανό βουνό. Από όλα αυτά συμπεραίνουμε ότι μάλλον κερδίζει πόντους η Κεφαλονιά. Ο Αίνος δεσπόζει στο Ιόνιο πέλαγος με υψόμετρο στα 1628μ. Η Κεφαλονιά είναι όντως το πιο δυτικό νησί. Εδώ μπορεί να μπει και το θέμα της Λευκάδας που διαθέτει το βουνό Ελάτη με 1158μ και επίσης στα δυτικά της δεν έχει άλλο νησί.
            Ας δούμε, όμως, και άλλα δύο αποσπάσματα:

<< Από Δουλίχι  πρόβαλαν πενήνταδυο μνηστήρες,
νέοι ένας κι ένας, και με αυτούς δούλοι εξακολουθάνε,
έχουμε εικοσιτέσσερις λεβέντες από Σάμη.
Από την Ζάκυνθο είκοσι παιδιά Αχαιών μας ήρθαν
κι από το Θιάκι δώδεκα μετρούμε παλικάρια.>> ραψωδία π

<<Στο πλοίο ως τόσο ανέβηκαν, και σύρανε οι μνηστήρες
στα πέλαγα, του Τηλέμαχου το τέλος μελετώντας.
Κι είναι στης θάλασσας εκεί την μέση πετρονήσι,
που πέφτει ανάμεσα Θιακιού και της ξερής της Σάμης,
όχι μεγάλο, η Αστερή, με βολικά λιμάνια,
και δύο μπασιές, που οι Αχαιοί του στήσανε καρτέρι.>> ραψωδία δ

Το δύσκολο είναι ότι πρέπει να ταυτίσουμε και τα υπόλοιπα νησιά που αναφέρονται με τα σημερινά  νησιά για να μπορέσουμε να βρούμε το Θιάκι.
            Από την αναφορά στην παγίδα που στήσανε οι μνηστήρες στον Τηλέμαχο, μαθαίνουμε ότι το Θιάκι με την Σάμη ήταν διπλανά νησιά και είχαν και ένα ξερονήσι που λεγόταν Αστερή, σε κάποιο σημείο ανάμεσά τους. Ο Τηλέμαχος ερχόταν από την Πελοπόννησο, οπότε κινούταν από τον Νότο στον Βορρά του Ιονίου. Μία πολύ χρήσιμη πληροφορία είναι αυτή που μας λέει πόσους μνηστήρες έστειλε το κάθε νησί για να διεκδικήσει την Πηνελόπη. Σίγουρα τα νούμερα συνάδουν με την έκταση του νησιού. Έτσι, βλέπουμε ότι η Ζάκυνθος έστειλε 20. Με αυτό ως δεδομένο μπορούμε να υποθέσουμε ότι το Δουλίχι πρέπει να ήταν η Κέρκυρα(φυσικά και δεν ήταν το νησί των Φαιάκων όπως έχουμε ξαναδεί). Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε καλύτερα, μιας και το Δουλίχι σε άλλα αποσπάσματα περιγράφεται ως αγροτικό νησί, χωρίς σημαντικά ύψη.
  Σίγουρα, αφού αποκλείουμε την Κέρκυρα και τους Παξούς εξαιτίας του μικρού μεγέθους τους αν και πουθενά δεν μας το αναφέρει ο Όμηρος, μας μένουν δύο ονομασίες για τρία νησία! Σάμη και Θιάκι για Λευκάδα, Κεφαλονία και Ιθάκη.
Κάτι δεν πάει καλά! Εκτός και αν υποθέσουμε ότι το Δουλίχι ήταν η Κεφαλόνια! Ναι αλλά έχει ψηλά βουνά και δεν ταιριάζει με τίποτα. Τότε, όμως παρατηρώντας τον χάρτη, βλέπουμε την παρουσία ενός μικρού νησιού ανάμεσα από Ιθάκη και Λευκάδα που θα μπορούσε να είναι η Αστερή. Αν σκεφτούμε ότι η Ιθάκη δεν έχει μεγάλα βουνά και μάλλον έχει και μικρό μέγεθος για να μπορούσε να παίζει πρωταρχικό ρόλο στην περιοχή ώστε να είναι και το δυνατότερο βασίλειο της περιοχής, καταλήγουμε ότι μπορεί να ήταν η Λευκάδα. Από το ταξίδι του Τηλέμαχου και τον δρόμο που ακολούθησε είναι πιθανό το Θιακί ή τουλάχιστον το παλάτι να βρισκόταν σε κάποιο σημείο της βόρειας Κεφαλονιάς. Και αν ήταν τότε η χερσόνησος της Παλλικής ήταν ξεχωριστό νησί τότε τι κάνουμε?
            Ίσως, μία πιο σωστή προσέγγιση να είναι ότι η Κεφαλονιά(με ή την Παλλική ενωμένη) μαζί με την Ιθάκη να αποτελούσε το περιβόητο Θιάκι, το Δουλίχι να ήταν η Κέρκυρα και η Σάμη να ήταν η σημερινή Λευκάδα. Έτσι, βγάζουν όλα νόημα. Ακόμα και η παγίδα που στήσανε φαίνεται λογική αν το παλάτι ήταν στην βόρεια Κεφαλονιά και όλα ταιριάζουν και με την εκδοχή του Νηριτού.
            Πάντως, το πιο λογικό είναι να δεχθούμε αυτά τα μέρη ως φαντασία του Ομήρου, αφού δεν μπορούμε να ξέρουμε αν Οδυσσέας υπήρξε.
            Εσείς τι λέτε?
           

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου